Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου είχε εκδώσει ένα δελτίο στο διαδίκτυο με τίτλο «Ιθαγένεια και Υπηκοότητα: Το ίδιο πράγμα». Μεταξύ άλλων το δελτίο αναφέρει τα εξής:
«Με αφορμή τη συζήτηση που ξεκίνησε με την καμπάνια της Ένωσης μας «Τα παιδιά των μεταναστών που έχουν φέρει τη ζωή τους εδώ έχουν δικαίωμα στην ελληνική ιθαγένεια» ήλθε ξανά στην επικαιρότητα κυρίως μέσω του διαδικτύου μια μόνιμη σύγχυση που είναι προφανής ήδη από το 2010 που συζητάμε για τα σχετικά ζητήματα. Πρόκειται για τη σύγχυση που υπαγορεύει πως μεταξύ «ιθαγένειας» και «υπηκοότητας» υπάρχουν διαφορές. Η σύγχυση δεν είναι μόνο προϊόν κακόπιστης κριτικής, αλλά και καλόβουλης ερώτησης. Ωστόσο η ιθαγένεια και η υπηκόοτητα είναι το ίδιο πράγμα. Και οι δύο δηλούν τη σχέση του ανθρώπου με το κράτος στο λαό του οποίου αυτός ανήκει, είναι δηλαδή πολίτης. Στα ελληνικά λοιπόν, ιδιότητα του Έλληνα πολίτη, ιθαγένεια και υπηκοότητα είναι συνώνυμα».
Φυσικά για όποιον γνωρίζει στοιχειωδώς τις έννοιες των λέξεων η ιθαγένεια δεν είναι κάτι που δύναται να σου αποδοθεί. Ιθαγενής γεννιέται κανείς, καλώς ή κακώς. Η υπηκοότητα από την άλλη είναι κάτι το οποίο σου αποδίδεται. Τουλάχιστον όσον αφορά την βασική ετυμολογία των λέξεων. Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έχει άλλη άποψη βέβαια και συνεχίζει στο δελτίο της : «το νομικό περιεχόμενο των όρων δεν ακολουθεί την ετυμολογία τους. Άλλες οι λέξεις «ύδωρ» και «νερό», «οίνος» και «κρασί», πλην όμως ίδιου νοήματος. Ίδιες οι λέξεις «άλογο» και «άλογο» πλην όμως η μια αποδίδει το μη λογικό ον και η άλλη το γνωστό μας άλογο, τετράποδο θηλαστικό και μάλιστα λογικότατο».
Φυσικά ο γράφων δεν είναι κάποιος ο οποίος ασπάζεται την «φυλετική καθαρότητα». Δεν κάνουμε εδώ «ζωολογία». Ούτε προφανώς επί χιλιετίες οι Έλληνες δεν έχουν υποστεί καμία αλλοίωση. Έχουν υποστεί. Όχι όμως και αυτήν που προπαγανδιζόταν από τον Φαλμεράυερ για όποιον γνωρίζει στοιχειωδώς ιστορία. Πάντως η κατάργηση της διάκρισης μεταξύ υπηκοότητας και ιθαγένειας που συνοδεύτηκε αργότερα με την κατάργηση του δικαίου του αίματος (jus sanguinis) συντελέστηκαν όπως και όλα τα πράγματα στην Ελλάδα : μιμητικά – μεταπρατικά από άλλες χώρες που διέθεταν αποικίες. Για τον νομοθέτη που είχε θεσπίσει το δίκαιο του αίματος (καταγωγής) και όχι το δίκαιο του εδάφους δυσκολεύεται να πιστέψει ο γράφων ότι ήταν ρατσιστής. Η καταγωγή εξασφάλιζε την πολιτισμική ομοιογένεια και ομοψυχία. Δεν ήταν νόμος που βασιζόταν σε DNA test. Αλλά νόμος που εξασφάλιζε την διαιώνιση της κυρίαρχης εθνικής κουλτούρας.
Στην επικαιρότητα το ζήτημα επανήλθε με τον Γιάννη Αντετοκούμπο. Έναν εξαιρετικό χαρακτήρα και άνθρωπο που επί του πρακτέου έχει αποδείξει ότι αγαπά την Ελλάδα. Ο Αντετοκούμπο πρέπει να είναι υπόδειγμα εξορθολογικευμένης μεταναστευτικής πολιτικής. Είναι ταλαντούχος και διαφημίζει την Ελλάδα. Η Ελλάδα κερδίζει από αυτό. Από την άλλη είναι Έλλην που έπρεπε να του αποδοθεί η υπηκοότητα αλλά όχι και η ιθαγένεια. Διότι αυτό το θέμα έχει να κάνει με το εκλέγειν – εκλέγεσθαι. Άλλωστε ο ίδιος έχει δηλώσει ότι “στο τέλος της ημέρας, όταν πήγαινα σπίτι, δεν υπήρχε ελληνική κουλτούρα. Είναι μια κατ ‘ευθείαν νιγηριανή κουλτούρα. Πρόκειται για πειθαρχία, αφορά το σεβασμό των πρεσβυτέρων, την ύπαρξη ηθών”. Με λίγα λόγια ο Γιάννης είναι Έλλην υπήκοος Νιγηριανής καταγωγής. Επομένως σε εξαιρετικές περιπτώσεις όπως του Αντετοκούμπο οφείλουμε να αποδίδουμε υπηκοότητα, όχι σωρηδόν βέβαια. Και σίγουρα δεν χαρίζεται η ιθαγένεια εκτός και εάν μία οικογένεια είναι 4 γενεές εδώ πάντοτε στην βάση ότι οι μετανάστες έχουν εισέλθει νομίμως. Τα Έθνη – Κράτη δεν είναι ξέφραγα αμπέλια στα οποία οι επί μέρους ομάδες να πιστεύουν ότι μπορούν να δημιουργήσουν πολιτισμό μέσα στον κυρίαρχο πολιτισμό. Ή αποδέχεται κανείς την κυρίαρχη κουλτούρα ή δεν δύναται να παραμείνει στην χώρα που τον φιλοξενεί.
Θα πίστευε κανείς ότι μετά τις μαζικές τρομοκρατικές επιθέσεις σε όλη την Δύση πολλές εκ των οποίων έγιναν από τρίτης γενιάς μετανάστες θα είμασταν πιο προσεκτικοί. Το γεγονός ότι ο Γιάννης Αντετοκούμπο είναι η εξαίρεση δεν σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξουμε τόσο ελαφρά τη καρδία τον κανόνα. Κανόνας που βασίστηκε σε εκατοντάδες χρόνια παρατήρησης και όχι σε 50 χρόνια ιδεοληψίας.
