Πρίν λίγες μέρες κοιμήθηκε ο Ευτύχιος Αλεξανδράκης, ο παλαιότερος έμπορος της Αθήνας, η εμβληματική μορφή της Ερμού με το γνωστό κατάστημα γυναικείων ενδυμάτων. Αξίζει θεωρούμε να αναπαράγουμε την είδηση, κυρίως γιατί επί τη ευκαιρία μπορούμε να μεταφέρουμε αποσπάσματα από τις συνεντεύξεις του. Μέσα από αυτην, ο κ. Αλεξανδράκης αναδεικνύει ένα συντηρητικό πρότυπο επιχειρηματία. Πρόκειται για εκείνον που όταν ο ιδιοκτήτης του οίκου Ηermes (η πολυεθνική εταιρεία κοστίζει σήμερα 50,3 δις δολάρια έχοντας θέση 173ή στην λίστα του Forbes) ζήτησε χώρο στο μαγαζί του για ένα πάγκο με αξεσουάρ, αρνήθηκε προκειμένου να μην μετακινήσει τα πορτρέτα των γονιών του, έργα του αδελφού του, Αλέξανδρου Αλεξανδράκη.
Ας μην τα μεταφέρουμε όμως εμείς. Ας δούμε τι έλεγε ο ίδιος συγκεκριμένα (σε συνεντεύξεις στο ΑΜΕ-ΜΠΕ & lifo) :
«Αυτός ο Οίκος ιδρύθηκε το 1860 από κάποιον Καριοφύλλη. Ο πατέρας μου, ο Δημήτρης, εργαζόταν εδώ από το 1890. Του πούλησε ο Καριοφύλλης την επιχείρηση γύρω στο 1907 και έκτοτε συνεχίζει στην οικογένεια. Το κατάστημα ήταν πάντα εδώ. Ερμού 27. Το κτίριο ήταν πολύ παλιό της εποχής του Όθωνος, όταν ήταν τα κτίρια εδώ μονόροφα και διώροφα. Εδώ, η οδός Ερμού, ήταν πάντα ο κύριος εμπορικός δρόμος της πόλης. Από την εποχή του Όθωνος. Όλο καλά καταστήματα. Ερχόντουσαν τα εμπορεύματα από τον Πειραιά. Ήταν το κέντρο των κοινωνικών και εμπορικών εκδηλώσεων. Ύστερα ανεπτύχθησαν οι άλλοι δρόμοι, αλλά όχι όσο η Ερμού. Ακόμα και σήμερα με την κρίση, υπάρχουν στιγμές που δε μπορείς να περάσεις από την Ερμού. Ενώ τα διπλανά στενά είναι νεκρά. Αυτό συμβαίνει και σε άλλες μεγαλουπόλεις του κόσμου. Ο πατέρας μου αγόρασε αυτό το ακίνητο και μου είχε πει συγκεκριμένα «να έχεις πρώτα στέγη επαγγελματική και μετά στέγη για την οικογένεια, γιατί η επιχείρηση αν φύγει από τη θέση της καταστράφηκε. Η οικογένεια μπορεί να πάει από το Κουκάκι στο Ψυχικό, η επιχείρηση όχι»…
«στον πόλεμο ο πατέρας μου, πούλησε όλα τα εμπορεύματα, διότι υπήρχαν πολλοί πελάτες, οι οποίοι ζητούσαν να αγοράσουν ρούχα και η πλειονότητα των εμπόρων τα έκρυβε. Μείναμε 4 χρόνια κατά τη διάρκεια του πολέμου χωρίς εμπόρευμα. Παράλληλα, είχαμε δελεαστικές προτάσεις να πουλήσουμε το μαγαζί, αλλά ο πατέρας μου ήταν πολύ έξυπνος και συνετός στη σκέψη του και το απέκλειε λέγοντας μου ότι “τουλάχιστον να ερχόμαστε να πίνουμε ήσυχα το καφέ μας”. Ήταν, όμως, μαύρη περίοδος, έβλεπες τη δυστυχία παντού. Όλα τα μαγαζιά κλειστά. Εδώ ήταν κατεβασμένα τα ρολά. Ανοίγαμε, μεν, κάθε μέρα και κάθε μεσημέρι κλείναμε, αλλά φεύγοντας πηγαίναμε τοίχο-τοίχο μήπως τρώγαμε καμία αδέσποτη»… Ηταν σοφός, πεπειραμένος, ήταν φτιαγμένος για έμπορος. Είχε μυαλό περισσότερο από όλους φρόντισε να αγοράσει στέγη.
Στη συνέχεια οικοδόμησε αυτό το κτίριο, το 1930. Ανέθεσε το νέο κτίσμα στον γνωστό τότε αρχιτέκτονα Βασίλειο Παπαδάκη, ο οποίος με το γιο του Στάμο, επίσης αρχιτέκτονα, έκαναν το υποδειγματικό αυτό κατάστημα. Υπήρξε κάποια εποχή, στην Κατοχή ας πούμε, η θεωρία ότι τα ακίνητα τα έχουν οι κουτοί για να τα εκμεταλλεύονται οι έξυπνοι. Ήρθε η εποχή και το ανέτρεψε αυτό. Οι καλές επιχειρήσεις έτσι χάθηκαν. Αν δεν έχεις στέγη δε μπορείς να αναπτυχθείς… « Έχω βαθύτατη ευγνωμοσύνη στους γονείς μου. Είχαμε την τύχη όλα μου τα αδέλφια, σημειωτέον ήμασταν επτά αδέρφια, και εγώ είμαι ο έκτος και ο μόνος εν ζωή, να έχουμε πολύ καλούς γονείς. Εγώ πρώτα προβάλλω την ιστορία της οικογενείας μου και το σεβασμό που τρέφω γι’ αυτήν. Γι’ αυτό πιστεύω ότι είμαι εκτός εποχής μας, δεν περνάει μέρα που να μην τους σκέφτομαι και να παίρνω μαθήματα από αυτούς. Ο πατέρας μου δεν άλλαξε πότε τον τρόπο ζωής του. Δεν θαμπώθηκε από τα χρήματα, δεν ήταν επιδειξίας. Ούτε όμως και εγώ. Ζήσαμε με πολλές ανέσεις. Ήταν άνθρωπος που ξόδευε για τις σπουδές μας, είχαμε δασκάλους για τα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά στο σπίτι. Αυτοκίνητο δεν είχαμε, τότε δεν υπήρχαν και πολλά και ούτε του το ζητάγαμε – «Όταν μπορέσετε, να το αποκτήσετε μόνοι σας, μας έλεγε-…»
Η επιχείρηση έμεινε πάντα στη γραμμή της καλής ποιότητας. Είχαμε πάντα καλά εισαγόμενα εμπορεύματα από σπουδαίους οίκους του εξωτερικού. Γι’ αυτό επιζήσαμε και επιζούμε και σήμερα. Επειδή κρατήσαμε από την πρώτη στιγμή μια γραμμή από την οποία δεν παρεκκλίνουμε. Ποιότητα και σωστή διαχείριση των οικονομικών. Πιστεύουμε πολύ ότι το όνομα πρέπει να το προσέχει κανείς. Τη φήμη της επιχειρήσεως. Και επιχείρηση να μην έχει κανείς, το όνομα πρέπει να το προσέχει πάση θυσία. Είναι το άυλο κεφάλαιο». Το όνομα και η λειτουργία. Έχουμε πελάτες από παλιά. Υπερήλικες σήμερα, που μας λένε ότι ερχόμουν εδώ με τη γιαγιά μου…. ««Ποτέ δεν είπαμε ψέματα σε πελάτη για να υποστηρίξουμε ένα είδος, όταν δεν πιστεύαμε ότι ήταν το κατάλληλο. Μία ακόμα αρχή στο μαγαζί μας είναι ότι δεν πιέζουμε τον πελάτη και ειδικά τις κυρίες, οι οποίες γνωρίζουν πολύ καλά τι τους ταιριάζει. Αυτή ήταν και είναι η τακτική της επιχείρησης. Σταθερές τιμές, όχι παζάρια και σοβαρότητα. Και οι υπάλληλοι μου, οι οποίοι είναι πολλά χρόνια στο μαγαζί, είναι προσαρμοσμένοι στις αρχές της επιχείρησης και λειτουργούμε όλοι μαζί, χωρίς προβλήματα. Δεν απολύσαμε ποτέ εργαζόμενο. Από εδώ, όλοι παίρνουν σύνταξη. Και φυσικά υπάρχει επαφή με τους πελάτες. Ο περισσότερος κόσμος έρχεται να χαιρετήσει. Δεν το βλέπουμε τον πελάτη σαν νούμερο»… Κάποτε, επί Σημίτη, η κυβέρνησις μου έδωσε ένα βραβείο της παλαιότερης εμπορικής επιχειρήσεως και μου ζήτησε επ’ ακροατηρίων να πω με δυο λόγια πως κατορθώσαμε και επιζήσαμε. Είπα: «Αν θέλετε δυο λόγια είναι: σώφρων διαχείρισις.
Είμαι τώρα 95 ετών και εργάζομαι εδώ από παιδί… Στο κατάστημα έρχομαι καθημερινά. Το αργότερο στις 7 είμαι όρθιος. Και έρχομαι εδώ, στη δουλειά μου. Θα πιστέψετε κάτι; Ακόμα και τη νύχτα σκέπτομαι. Καταστρώνω το πρόγραμμα της επομένης ημέρας. Το τι πρέπει να κάνουμε για την πρόοδο της επιχειρήσεως. Έχουμε χρόνια τους ίδιους συνεργάτες, όλο το προσωπικό είναι προσαρμοσμένο σε μια ιδέα και λειτουργούμε σαν ωρολογιακός μηχανισμός, χωρίς προβλήματα. Έτσι δεν έχουμε προβλήματα. Την επιχείρηση την έχω μεταβιβάσει στο όνομα της κόρης μου, εδώ και χρόνια ήμουν τότε 85 ετών και ήθελα όταν έρθει το τέλος να μην υπάρχουν προβλήματα διαδοχής. Έχει σπουδάσει στη Γαλλία σχέδιο μόδας και παράλληλα με εμένα είναι και κείνη, μάλλον είμαι εγώ που ακολουθώ τώρα. Είμαι ήσυχος ότι η επιχείρηση θα συνεχίσει χωρίς προβλήματα. Στη ζωή υπάρχουν δύσκολες μέρες και μέρες ομαλές. Πρέπει κανείς να εκμεταλλεύεται τις καλές για να αντιμετωπίσει τις δύσκολες. Δε λέω ότι δεν έχουμε προβλήματα, αλλά όχι αυτά που ακούω. Διότι δε χρωστάω. Μου δόθηκαν ευκαιρίες να κάνω και άλλα πράγματα και είπα «όχι, εγώ αυτό ξέρω και αυτό ξέρω να κάνω σωστά». Χρειάζεται σύνεση, όχι απληστία. Γιατί ο χρόνος τα ισοπεδώνει όλα…».
