Αύριο οι Έλληνες θα γιορτάσουμε τα έβδομα Χριστούγεννα εν μέσω της οικονομικής κρίσης, μέσα στην γκρίζα ατμόσφαιρα και την ψυχολογική πίεση της οικονομικής ανέχειας στην οποία έχει περιέλθει το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας μας, μετά την ανεπίσημη χρεοκοπία της χώρας. Αναμφισβήτητα το κλίμα των Χριστουγέννων αυτά τα τελευταία χρόνια δεν είναι το ίδιο με εκείνο των εορτών παλαιότερα. Και είναι λογικό αφού η οικονομική πίεση που δέχονται πλέον τα ελληνικά νοικοκυριά επηρεάζει κάθετα την ψυχολογία του καθενός μας μη επιτρέποντας να μπούμε στην γιορτινή ατμόσφαιρα των ημερών.
Αυτή είναι η μία πλευρά της πραγματικότητας. Η άλλη πλευρά όμως αποτελεί και την βαθύτερη αιτία της οικονομικής μας χρεοκοπίας: Η πνευματική χρεοκοπία. Είναι γεγονός ότι τις τελευταίες δεκαετίες η ξενομανία, ο παρασιτικός καταναλωτισμός και ένα διογκωμένο σύμπλεγμα κατωτερότητας που μας διαπερνούσε ανέκαθεν ως λαό είχαν καταστήσει την εορτή των Χριστουγέννων μια απρόσωπη και ουδέτερη θρησκευτικά και πνευματικά γιορτή, αφορμή για καταναλωτικό ξέσπασμα, διακοπές σε χειμερινά θέρετρα, ταξίδια σε λαμπερές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και κραιπάλες μέχρι σωματικής κατάρρευσης σε πολυτελή “ρεβεγιόν” και νυχτερινά μαγαζιά. Tα περιβόητα “κόκκινα δάνεια” τα οποία πνίγουν σήμερα χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά, είναι τα περισσότερα καταναλωτικά δάνεια του κοντινού παρελθόντος που λάμβαναν πολλοί εξ ημών προκειμένου να κάνουν πλουσιοπάροχες και παραμυθένιες γιορτές ακόμα κι αν δεν τους το επέτρεπε η οικονομική κατάσταση και η κοινωνική τους τάξη.
Η μεγαλομανία και η απληστία ισοπέδωσαν κάθε αξία και παράδοση που αποτελούσε και τον ανεκτίμητο πλούτο της φυλής μας. Τα Χριστούγεννα έγιναν δεύτερες απόκριες. Πολλά φώτα, πολλά μασκαρέματα, πολλά παιχνίδια και τραγούδια, πουθενά ο μεγάλος πρωταγωνιστής: ο Χριστός. Το νόημα και η ουσία της μεγάλης αυτής γιορτής του Χριστιανισμού παραγκωνίσθηκε και απαλείφθηκε στο βωμό της εκκοσμίκευσης και του άκτρατου υλισμού. Το πρόσωπο του Χριστού πέρασε σε δεύτερη μοίρα ίσως και εξαφανίστηκε για να πάρει τη θέση του το “εγώ” του καθενός μας, η ικανοποίηση της προσωπικής μας κενοδοξίας και υπερηφάνειας. Παραγκωνίσθηκε ο Θεός χάριν της προσωπικής μας “θεοποίησης”.
Παλαιότερες γενιές από εμάς με λιγότερη ή και μηδενική μόρφωση και σε πολύ δυσκολότερες συνθήκες ζωής, βίωναν την ουσία και το νόημα της μεγάλης πνευματικής αυτής εορτής μέσα από την πίστη και την παράδοση, την λατρεία του προσώπου του Χριστού και την συμμετοχή στην ζωή της Εκκλησίας. Νοήματα που έμειναν ζωντανά και αναλλοίωτα στις ψυχές των Ελλήνων χωρίς βιβλία και πανεπιστήμια, διανύοντας τέσσερις ολόκληρους αιώνες σκλαβιάς στο Ισλάμ… Τότε που τα αγαθά, τα τραγούδια και τα έθιμα των ημερών υπηρετούσαν το γεγονός της ενανθρώπισης του Χριστού και όχι την προσωπική μας ευδαιμονία και αυταρέσκεια.
Αυτή η πνευματική αλλοτρίωση και ο ηθικός εκτροχιασμός του λαού μας, που δεν περιορίζεται ασφαλώς μόνο στην περίπτωση των Χριστουγέννων, υπήρξε και η βαθύτερη αιτία της οικονομικής μας χρεοκοπίας. Θα πει κάποιος ότι για την χρεοκοπία της Χώρας ευθύνεται πρωτίστως η πολιτική διαχείριση της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Ασφαλώς. Αλλά αυτή η πολιτική διαχείριση δεν υπαγορεύτηκε σε μεγάλο βαθμό από τις ηθικές προτεραιότητες και τις συνεχείς απαιτήσεις ενός εκλογικού σώματος που ψήφιζε κυρίως με όρους συναλλαγής; Δεν ήταν το εκλογικό σώμα που επέλεγε εν γνώσει του μη ηθικά ακέραιους πολιτικούς, ώστε να κάνει τις “δουλειές” του; Επομένως είμαστε άμεσα συνυπεύθυνοι, κι αν όχι εμείς οι νεότεροι, σίγουρα οι γονείς μας.
Τα Χριστούγεννα όμως είναι η γιορτή της αναγέννησής μας. Κι αν η κρίση, όπως λένε οι οικονομολόγοι, αποτελεί ευκαιρία για οικονομικές επενδύσεις τότε αποτελεί πολύ περισσότερο ευκαιρία για πνευματικές επενδύσεις. Μπορεί και πρέπει να γίνει η αφορμή για να ξαναβρούμε την ουσία των πραγμάτων, το πραγματικό νόημα των αυτών των ημερών. Και το νόημα των Χριστουγέννων δεν βρίσκεται στις σπηλιές του καταναλωτισμού και της υλικής ευδαιμονίας αλλά στην ταπεινή σπηλιά της Βηθλεέμ, εκεί που συντελέστηκε το μεγαλύτερο μυστήριο των αιώνων, η ενσάρκωση του ίδιου του Θεού.
Βρίσκεται μέσα στα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, στις παραδόσεις του λαού μας, στα τραγούδια, τις εικόνες και τους ύμνους της Εκκλησίας μας, στην λατρευτική ζωή και στην εντρύφησή μας στα θεολογικά νοήματα της μεγάλης αυτής εορτής, στην εκδήλωση της έμπρακτης αγάπης μας προς τον συνάνθρωπο. Στην προσωπική και οικογενειακή βίωση του γεγονότος της γέννησης του Χριστού που από αγάπη και συγκατάβαση για τον άνθρωπο έγινε ο ίδιος άνθρωπος. Ας γίνει λοιπόν η κρίση ευκαιρία να αναπληρώσουμε τον χρυσό με τον Χριστό, να βρούμε πίσω από την χρυσόσκονη της επίπλαστης ευδαιμονίας την αληθινή ουσία των λέξεων και των πραγμάτων. Καλά Χριστούγεννα σε όλους!
