Του Κωνσταντίνου Φουράκη
Η απάντηση κι η άποψη μου για την συγκεκριμένη τηλεοπτική διαφήμιση της Πολίτικης γαστρονομίας με την χρήση σ’ αυτήν Τουρκικών λέξεων οι οποίες έχουν περάσει στα Νέα Ελληνικά και στην καθημερινή γλωσσική πρακτική των Ελλήνων συνίστανται στο ότι (η εν λόγω διαφήμιση) όντως απηχεί την παρουσία, ύπαρξη και ένταξη δεκάδων χιλιάδων δάνειων λέξεων Τουρκικής, Λατινικής, Ιταλικής, Γαλλικής. Αλβανικής, Σλαβικής κλπ προελεύσεως στο σύγχρονο Ελληνικό λεξιλόγιο για τους παρακάτω αναφερόμενους λόγους:
1. Η υπολειτουργία -κατά την διάρκεια της Ρωμαιοκρατίας στον τότε Ελληνικό κόσμο της μητροπολιτικής Ελλάδος, της Μικράς Ασίας, Μέσης Ανατολής κλπ- καθώς κι παύση της γλωσσικής και γλωσσολογικής συνεχείας και παραγωγής της γλωσσοπλαστικής-λεξιπλαστικής «μηχανής» της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας, η οποία ήταν μεν ένα τέλειο εννοιολογικώς, υφολογικώς, λειτουργικώς και λεξικογραφικώς γλωσσικό εργαλείο το οποίο συνέβαλε σπουδαίως στην δυνατότητα δημιουργίας, εκφράσεως, διατυπώσεως, αποτυπώσεως και αναπτύξεως σπουδαίων διανοημάτων –ιδίως κατά την κλασσική Ελληνική αρχαιότητα- καθώς και «προίκισε» μεν με έτοιμο, ανεκτίμητο πλούτο, υπό τύπο αθρόων γλωσσικών δανείων, μεταγενέστερες αυτής γλώσσες, όπως τα Λατινικά, Γερμανικά, Αγγλικά, Τουρκικά κλπ, αλλά η ακινητοποίηση του –μετά το τέλος του αρχαίου κόσμου κατά τον 4ο Αιώνα μ.Χ και ιδίως κατά την διάρκεια της σκοτεινής, μακραίωνης Οθωμανικής κατοχής του τότε Ελληνόφωνου κόσμου- κατέστησαν αδύνατη πια εξ αντικειμένου την κάλυψη με λέξεις γνήσιας Ελληνικής καταγωγής νεοεμφανιζόμενων γλωσσικών αναγκών προκυψάντων υπό την μορφή καινοφανών εννοιών και όρων που ανεφύησαν από τις ραγδαίες κοσμογονικές κοινωνικο-καλλιτεχνικο-οικονομικο-πολιτικές αλλαγές κι εξελίξεις οι οποίες συνέβησαν δραματικώς στα μεγάλα ανεξάρτητα κράτη-έθνη της Δυτικής Ευρώπης στο πέρασμα του χρόνου, όπως η Αναγέννηση, το Μπαρόκ, το Ροκοκό, η Γαλλική Επανάσταση, η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, η αρχή της διακρίσεως των εξουσιών ο Βρετανικός κοινοβουλευτισμός, η βιομηχανική επανάσταση κλπ.
Έτσι, ο προσπορισμός κι η εισαγωγή πληθώρας λατινογενών δάνειων και αντιδάνειων λέξεων καθώς κι η ενσωμάτωση των στον κορμό της –σε γλωσσική «χειμερία νάρκη» ευρισκομένης- μεταμεσαιωνικής και σύγχρονης Ελληνικής γλώσσας, όπως πλουραλισμός, σοσιαλισμός, καπιταλισμός, ρεαλισμός, σουρεαλισμός, ιμπεριαλισμός, ρεπουμπλικανισμός, προβοκάτσια, σέχτα, φράξια, μοντέλο, φόρμα, μανιέρα, καμβάς, τελάρο, πινέλο, φρέσκο, γκροτέσκο, πλάνο, καφέ, μπεζ, μωβ, γκρίζο, παστέλ, τέμπερα, ακουαρέλα κλπ., για την κάλυψη κι έκφραση αυτών των εννοιών-συλλήψεων-όρων που ο ακινητοποιημένος Ελληνικός γλωσσοπλαστικός μηχανισμός δεν μπορούσε να επινοούσε παρήγε, εξέφραζε και κάλυπτε έλαβαν χώρα μοιραίως κι αναγκαστικώς.
2. Η ζοφερή Οθωμανική κατοχή κατά την διάρκεια της οποίας –για τετρακόσια ολόκληρα χρόνια- και ο γλωσσοποιητικός μηχανισμός της Ελληνικής γλώσσας δεν λειτουργούσε αλλά και ο μακραίωνας συγχρωτισμός του Ελληνόφωνου και του Τουρκόφωνου πληθυσμού ευνόησαν την επεισαγωγή χιλιάδων Τουρκικών λέξεων στην καθημερινή γλωσσική πρακτική των Ελλήνων, όπως καφάσι, κέφι, μουσαφίρης, μαρούλι, μποστάνι, ζαρζαβατικά, γιαρμάς, καΐσι, καπαμάς, τενεκές, τέντζερης, καπάκι, μπαχάρι, χασάπης, μεζές, ζουλάπι, μουσαφίρης, μπουνταλάς, μανάβης, μπακάλης, δραγουμάνος, τεφτέρι, βερεσές, παράς, παραλής, χάλι, χαλί, άτι, σοβάς, ταψί, καραγκιόζης, ντέφι, κούκλα, καρσιλαμάς, σεβντάς, ντόρτια, ντουνιάς, δράμι, γιουβαρλάκια, κιμάς, μπαρούτι κλπ επιπλέον της πληθώρας των ήδη υφισταμένων Αλβανικών, Σλαβικών και Βλαχικών πληθυσμών σ’ αυτήν λόγω των συνεχών μαζικών μετακινήσεων ανά την μητροπολιτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο, όπως κότα, βελέντζα, γκιόσα, νταρντάνα, ντούζικο κλπ. Όμως, η Τουρκική γλώσσα δέχτηκε χιλιάδες Ελληνικών λέξεων και όρων στον γλωσσικό της κορμό πλην αυτό δεν έγινε από την επαφή μεταξύ τους Ελλήνων και Τούρκων αλλά ως αντιδάνεια από της, δανεισθείσες Ελληνικές λέξεις κατά χιλιάδες, Ευρωπαϊκές γλώσσες.
Η επεισαγωγή ξένων λέξεων στο λεξιλόγιο των Ελληνόφωνων Επτανησίων, οι οποίοι τελούσαν υπό μια πολύ ηπιότερη ξένη κυριαρχία από την Οθωμανικά και με κυρίαρχο ένα πολύ πιο μορφωμένο Βενετσιάνο ή/και Βρετανό κατακτητή από τον Οθωμανό ομόλογο του, αποτελεί ένα ιδιάζον φαινόμενο αφού υπέστησαν και την επίδραση της Ιταλικής γλώσσας με λέξεις όπως κομπίνα, κάζο, μπουρού, βάρκα, παντελόνι, τζόγια, ποπολάρος, προφεσόρος, καπετάνιος, όρτσα, μάϊνα, βιράρω, μάστορας, φάπα, πέννα, φιόρο, φιάσκο, βεντάλια, κομπόστα, γκάζι, λουξ, μαούνα, πιστόλι, μπρατσέρα, ντελίριο, κόντες, μπούγιο, λεβάντες, λιμοκοντόρος, κοκόνα, μπονάτσα, τραμουντάνα, σιρόκος, κουβέρτα, κιάλι, κανόνι, μπάνιο, πόρτα, μπιφτέκι, μπριζόλα, ταράτσα, μπούφος, μαρινάρω, μαρίνα, πλέμπα, γκουβέρνο, πουνέντες, όστρια, μαΐστρος, μαϊστράλι, φλόκος, παπαφίγκος, μπρίκι, φρεγάτα, γαλαρία, γαλέρα, κουζίνα, μπάνιο, μπαλκόνι, βεράντα, ταβέρνα κλπ αλλά και της Τουρκικής τοιαύτης λόγω της γειτνιάσεως των Επτανήσων με τις τουρκοκρατούμενες περιοχές της Ηπείρου και της Στερεάς Ελλάδος αλλά και των αλληλομετακινήσεων και επαφών των Επτανησίων, Ηπειρωτών και Στερεοελλαδιτών μεταξύ των.
3. Η διεύρυνση των γεωγραφικών ορίων της διεξαγωγής εμπορίου προς την Ασία, η ανακάλυψη του Νέου Κόσμου και η έξαρση της τεχνολογίας, επιστήμης και οικονομίας μετά τα τέλη του 19ου Αιώνα είχε ως αποτέλεσμα της ανακάλυψη νέων άφθονων ειδών και προϊόντων πάσης φύσεως η ονομασία των οποίων δεν μπορούσε να καλυπτόταν με ενδογενείς Ελληνικές λέξεις και όρους κι έτσι ενσωματώθηκαν κι αυτές στην Νεοελληνική Κοινή, όπως ντομάτα, αγγούρι, πατάτα, πιπέρι, κανέλα, κύμινο, ταπιόκα, καλαμπόκι, ρύζι, τσάϊ, καφές, μαϊντανός, μανταρίνι, κολέγιο, δόκτορας, λέκτορας, τσιπ, μόντεμ, λάπτοπ, σοτάρω, αμπραγιάζ, καπό, πορτ μπαγκάζ, λεβιές, ταμπλό, πάρτι, αμπραγιάζ, μπουζί, καρμπυρατέρ, φλάντζα, τάσι, παρμπρίζ κλπ
To πως θα μπορούσε να μετριαζόταν αυτός ο πακτωλός των ξενόφερτων λέξεων οι οποίες είναι εντεταγμένες και μαζικώς χρησιμοποιούμενες καθημερινώς απ΄τον Ελληνικό λαό είναι αντικείμενο άλλης αναλύσεως.
