Τον προηγούμενο μήνα, ο αμερικανός τραγουδιστής και επιχειρηματίας Rick Ross, ή αν προτιμάτε William Leonard Roberts II, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, ταξίδεψε στην Σαντορίνη για τα γυρίσματα του νέου του video clip για το τραγούδι “Santorini Greece”.
Πέραν της ομόφωνης κατακραυγής από την ελληνική κοινή γνώμη, όπως αυτή αποτυπώνεται εκ της καθημερινής αλληλεπιδράσεως στα social media, η Ιερά Μητρόπολις Θήρας, Αμοργού και Νήσων εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση[1]:
«Με θλίψη σήμερα λάβαμε γνώση της χρήσεως του εσωτερικού χώρου του Ιερού Ναού Αγίου Ευστρατίου Βουρβούλου Θήρας ως “σκηνικού” για την κινηματογράφηση μουσικού βίντεο.
Το επαίσχυντο αυτό γεγονός συνέβη χωρίς καμία γνώση και άδεια της Ιεράς Μητροπόλεως Θήρας, Αμοργού & Νήσων.
Αυθημερόν διατάχθηκε πειθαρχική διαδικασία για την εξακρίβωση των συνθηκών του περιστατικού και την απόδοση ευθυνών για τη βεβήλωση του ιερού χώρου, ενώ θα ζητηθεί και δικαστική προστασία κατά παντός υπευθύνου».
Όπως παρατηρούμε η Ιερά Μητρόπολις θίγεται από το περιστατικό, που προκαλεί «θλίψη», διότι είναι «επαίσχυντο», αφού «βεβηλώνει» τον Ιερό Χώρο και πρόκειται να κινηθεί δικαστικά.
Βάσει αυτών των δεδομένων αποφασίσαμε να σχολιάσουμε το περιστατικό. Σημειωτέον δε ότι ο γράφων δεν είναι θεολόγος ή ιερωμένος. Και τούτο είναι σημαίνον, επειδή δεν διεκδικεί τίτλους βαθειάς γνώσης των εκκλησιαστικών δρωμένων, αλλά ως αρθρογράφος επιδιώκει να στρέψει (κατά την μετριότητα του) την εξέταση του ζητήματος και σε κάποιες πιο αθέατες πλευρές του. Είναι, επομένως, βέβαιο πως ο τελευταίος λόγος ανήκει στην Εκκλησία. Και πως θα ήταν δυνατό διαφορετικά άλλωστε, αφού δηλώνοντας Χριστιανός Ορθόδοξος αναγνωρίζει την ιδιαίτερη βαρύτητα και συνάμα αυθεντικό κύρος του Λόγου της Εκκλησίας.
Σαν περιστατικό, το να εισέλθει κάποιος σε έναν θρησκευτικό χώρο και να κινηματογραφήσει μουσικό βίντεο έχει επαναληφθεί τουλάχιστον μία φορά στο παρελθόν, και μάλιστα στην περίπτωση του επίσης αμερικανού ραπερ Drake. Το Video Clip αναπαριστά το Bar Mitzvah[2] του Drake «ενδύοντας» κινηματογραφικά το τραγούδι “HYFR”(Hell Yeah Fucking Right). Για όποιον δεν μπει στον κόπο να το παρακολουθήσει στο youtube, αρκεί να αναφέρουμε πως χρησιμοποιώντας παρόμοιο απρεπές λεξιλόγιο με το “Santorini Greece”, δείχνει κομμάτια αυτής της τελετής, κατά την οποία ο τραγουδιστής φαίνεται να διαβάζει με θρησκευτική κατάνυξη την Τορά (Ιερό βιβλίο των Εβραίων), ενώ οι παριστάμενοι με σεμνότητα και σεβασμό παρακολουθούν την τελετή. Κάτι αντίστοιχο δηλαδή με την ορθόδοξη βάφτιση (αναλογιστείτε για λίγο μόνο, τι θα είχε συμβεί στην Ελλάδα αν κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί με μία ορθόδοξη χριστιανική λειτουργία…). Ολοκληρώνοντας την αφήγηση των γεγονότων όμως, ας αναφέρουμε πως ο Ben Kuehne, πρόεδρος του Ναού δήλωσε τότε ότι «το βίντεο δεν περιέχει κάποιο βλάσφημο ή αντιθρησκευτικό μήνυμα», ενώ αργότερα κατόπιν αντιδράσεων συμπλήρωσε πως «ο Ναός δεν υιοθετεί, εγκρίνει, ή συνδράμει από καμία πλευρά το Video Clip, και δεν συμμετείχε στην παραγωγή του… ελπίζω ότι η Εβραϊκή νεολαία θα δεί το βίντεο τουλάχιστον ως υπενθύμιση, ώστε να επαναδεσμευθεί με την εβραική θρησκεία»[3]. Ο Ronn Torossian, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας 5WPR και ενεργός εβραίος φιλάνθρωπος μεταξύ άλλων, σε άρθρο[4] του εκείνη την εποχή, υποστήριξε τον τραγουδιστή, ενώ παράλληλα είδε μία ευκαιρία για την Εβραϊκή Θρησκεία ώστε να απευθυνθεί, έστω και άτυπα στους νέους.
Συλλογιζόμενος το περιστατικό στον Ναό της Σαντορίνης αναζήτησα κάποια αντίδραση της Ελληνικής Εκκλησίας στο επίσης viral ζήτημα της διαφημιστικής καμπάνιας του Lidl, που αφαίρεσε τους σταυρούς των εκκλησιών στην Σαντορίνη, από τις φωτογραφίες προώθησης των προϊόντων της, ώστε να μην προσβάλλει την πολυπολιτισμικότητα! Δυστυχώς, δεν μπόρεσα να εντοπίσω στο διαδίκτυο κάποιο σχόλιο, παρά μόνον την αντίδραση[5] του καρδινάλιου Ντόινικ Ντούλα της Πράγας, ο οποίος και εξέφρασε την συμπάθεια του προς την Ελλάδα. Σίγουρα δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε πως οι θεσμοί της Εκκλησίας ολιγωρούν ή συμπεριφέρονται α λα καρτ στα τυχαία αυτά ζητήματα. Ίσως όμως εν προκειμένω η αντίδραση να ξεπέρασε το μέτρο, μιας και πολλές φωτογραφίες πολιτών υφίστανται με άσεμνο ντύσιμο σε εκκλησίες. Μάλιστα, όλοι έχουμε ακούσει για «αυστηρούς» παππάδες ή Μητροπολίτες που κρίνουν την ενδυμασία των πιστών ή ακόμα και την προκλητικότητα του νυφικού στην λειτουργία του γάμου. Έτσι λοιπόν, είναι απορίας άξιο γιατί ο Rick Ross βεβήλωσε τον Ναό του Αγίου Ευστρατίου Βουρβούλου Θήρας και ασχολήθηκαν όλοι, ενώ όταν ένας πολίτης το πράττει δεν ενδιαφέρεται κανείς, άρα και κανείς δεν βεβηλώνει τίποτα. Αυτό δεν μας καθιστά αγόμενους από τις 2 εκατομμύρια προβολές στο Youtube; Η ηθική, η πρέπουσα συμπεριφορά αλληλεπιδρά μόνο με διασημότητες ή αφορά το σύνολο της κοινωνίας και συνεπώς κάθε έναν από εμάς ξεχωριστά;
Ίσως θα ήταν ωφέλιμο να τονίσουμε πως ο Rick Ross είναι χριστιανός, ότι σε συνέντευξη του έχει δηλώσει πως «ποτέ δεν αμφισβητώ την ύπαρξη του Θεού» ή ότι «προσεύχομαι κάθε φορά πριν βγώ σκηνή». Άλλο επιχείρημα είναι πως όλο το επίμαχο σημείο του video clip γυρίστηκε στον κυρίως Ναό και όχι στο Ιερό, τον «άβατο» χώρο, ή ακόμα και πως μερικά λόγια του τραγουδιού προτρέπουν τον ακροατή στην πίστη στο Θεό (και όχι πως προτρέπουν μόνο τους «μαύρους» να πιστεύουν στον Θεό, όπως ειπώθηκε στην τηλεόραση, αφού το «nigga» χρησιμοποιείται ευρέως σαν το δικό μας «φίλε» στην Αμερική!).
Είναι αλήθεια πως σε δημοσίευση στον προσωπικό μου λογαριασμό στο facebook, χρησιμοποίησα αυτά τα επιχειρήματα. Τηρώντας μία-κάποια απόσταση από τότε, αντιλαμβάνομαι ότι μικρή σημασία έχουν. Ο συνδυασμός των ρούχων, των ακριβών κοσμημάτων, της έπαρσης του τραγουδιστή, και των υπόλοιπων στοίχων, μάλλον ή ήττον αποτρέπουν, παρά προτρέπουν, στην αληθινή πίστη στον Θεό, ενώ θα συμπλήρωνα ότι στερείται αληθούς ομορφιάς το τελικό εικονικό αποτέλεσμα. Αρχιτεκτονικά η υψηλή τέχνη κατασκευής ενός Ναού αντικατοπτρίζει το μεγαλείο Του. Είναι ο χώρος, όπου η γονυκλισία δηλώνει αρετή, όχι υποτέλεια. Καθετί εντός της εκκλησίας έχει την απόλυτη σημασία του, ενσαρκώνοντας το κλέος της πραγματικής, αταλάντευτης πίστης. Η πολυτελής ζωή απέχει παρασάγγας της χριστιανικής διδασκαλίας, και είναι σχεδόν αδιαμφισβήτητο πως δύσκολα υπηρετεί κάποιος την ορθόδοξη Πίστη μέσα από προοδευτικές τεχνικές ενός marketing πολυτέλειας και υλισμού. Η Εκκλησία τουλάχιστον, φαίνεται σε γενικές γραμμές να αρνείται τις υλιστικές υπερβολές. Το σχετικό debate για το αν θα έπρεπε να λατρεύεται ο Θεός με χρυσά, πολύτιμους λίθους και χλιδή ή με απόλυτη φτώχεια, θα λέγαμε πως βρίσκεται εξίσου παραγκωνισμένο στην εποχή μας. Η ατομική βούληση, η τεράστια ελευθερία που ο Λόγος του Θεού έδωσε στους ανθρώπους, μαζί με την ατομική ευθύνη, είναι το κατάλληλο κράμα να επιλύσει τέτοια ζητήματα.
Καταλήγοντας, όντως η πολυσύνθετη ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία και πίστη, μέσω του μυστικισμού και της εκπεμπόμενης ταπεινοφροσύνης, δεν ταιριάζει με την Δύση και τις δημιουργίες του πολιτισμού της. Όμως τι χάσαμε, ως ορθόδοξοι Χριστιανοί (ή ακριβέστερα ως υπερασπιστές της παράδοσης μας, αφού η ίδια η λέξη «Χριστιανός» γνωρίζουμε ότι είναι βαρυσήμαντη και οφείλουμε να τη χρησιμοποιούμε με προσοχή), επειδή ένας αμερικανός τραγουδιστής μπήκε σε έναν Ναό και κινηματογράφησε ένα μουσικό βίντεο; Θα το δούν εκατομμύρια άνθρωποι και πολλοί από αυτούς θα αναζητήσουν τι κρύβει η δυναμική της εικόνας μιας ορθόδοξης εκκλησίας. Μήπως δεν πιστεύουμε ούτε εμείς οι ίδιοι στα δημιουργήματα της παράδοσης μας; Υπολανθάνει εντός της κατακραυγής κάποιο αιωνόβιο αίσθημα κατωτερότητας μας μπροστά στο δυτικό κοινό; Είναι εν τέλει βλάσφημη αυτή η πράξη του, όταν δεν ξέρουμε καν αν είναι ως Χριστιανός Ορθόδοξος ή Καθολικός ή Προτεστάντης ή Πρεσβυτεριανός, ανήκει σε κάποιο άλλο ρεύμα ή δεν μετέχει του χριστιανικού «βιώματος»;
Σε κάθε περίπτωση όμως, αν υπήρχε πλάνο αντιλόγου απέναντι σε όλα αυτά που έχουν σήμερα περιθωριοποιηθεί από την τάση της “πολιτικής ορθότητας” και του “πολιτισμικού μαρξισμού”, θα ωφελούνταν όλοι διά της εξοικείωσης με την βυζαντινή μας παράδοση. Σε μία “Εκκλησία” έρχεται ο απλός νους σε επαφή με το υπερχρονικό βίωμα της ύπαρξης. Το “Ιερό” είναι ο άβατος χώρος. Μετά τον πρόναο η κοινωνία ομονοεί. Αυτές οι σκέψεις, δηλαδή η πολεμική διάθεση απέναντι στην ελληνορθόδοξη παράδοση, η οποία βάλλεται ποικιλοτρόπως, και η δεδομένη αντίληψη πως εκκλησία είναι το “κοινωνείσθαι”, με οδηγούν στο συμπέρασμα πως η ταλαιπωρία ενός ολόκληρου συνεργείου που βοηθά αφιλοκερδώς την Ελλάδα στον αντίλογο της κατά του μηδενισμού της σύγχρονης υλιστικής εποχής δεν μπορεί παρά να επαινεθεί και όχι να καταδικαστεί. Ο Rick Ross δεν εξέφερε χριστιανικό λόγο, ούτε όμως αντιχριστιανικό. Δεν αγιοποιούμε έναν “φαινόμενο ναρκέμπορο”, όμως τι κερδίζετε όλοι εσείς που “παιδεύετε” τον λάο, αλλά δεν βρίσκετε ούτε ένα θετικό, ούτε ένα προσόν, ούτε μία ελπίδα σωτηρίας στην σύγχρονη αυτή κοινωνία και ο τόνος σας είναι μονίμως καταγγελτικός, ενώ οι αναγνώστες σας πιθανοί αυτόχειρες;
[1] http://www.thetoc.gr/koinwnia/article/salos-me-raper-pou-gurizei-binteoklip-se-ekklisia-sti-santorini
[2] Εβραϊκό τελετουργικό, κατά το οποίο ο 13 ετών πιστός, ενηλικιώνεται θρησκευτικά, όντας πλέον αυτός υπόλογος απέναντι στον Θεό για τις πράξεις του και όχι οι γονείς.
[3] https://www.jta.org/2012/04/12/arts-entertainment/drakes-profanity-laced-re-bar-mitzvah-video-filmed-at-miami-shul
[4] http://www.algemeiner.com/2012/04/16/hip-hop-artist-drake-playing-a-mega-positive-role-in-the-jewish-orchestra/
[5] http://www.eleftherostypos.gr/diethni/125458-syggnomi-apo-ta-lidl-gia-tin-afairesi-toy-stayroy-paneyropaiki-antidrasi-kata-tis-etaireias/
