Είναι μερικές λογικές που στην Ελλάδα με κάνουν να ανατριχιάζω. Δεν ξέρω αν αυτές ήταν που με έκαναν να υποστηρίξω τον χώρο μας, αν δηλαδή αυτός ο τρόμος ήταν που με ώθησε στο αντίθετο. Μια από αυτές τις “λογικές” θεωρώ ότι πρέπει να καυτηριάσουμε και να εξηγήσουμε, ακόμα και αν σε κάποιες ανεπτυγμένες χώρες το εν λόγω θα ήταν περιττό.
Φυσικά ζητώ συγγνώμη από τους γνώστες των Οικονομικών για την υπεραπλούστευση των λεγομένων και των παραδειγμάτων, αλλά το συγκεκριμένο μέσο απευθύνεται τόσο σε ανθρώπους που γνωρίζουν οικονομικά, όσο και σε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν καθόλου, επομένως οφείλω να είμαι αρκετά απλουστευτικός στο γραπτό μου λόγο.
Η ΚΟΠΗ ΧΡΗΜΑΤΟΣ
Έστω ότι μια Οικονομία παράγει μόνο 10 καρβέλια ψωμιού, ίσων κιλών, κατ’ έτος, και έχει μόνο αυτή την παραγωγική δυνατότητα και στην χώρα κυκλοφορούν 10 ευρώ, τότε προφανώς κάθε καρβέλι ψωμιού θα αξίζει 1 ευρώ. Αν τα ευρώ που κυκλοφορούν γίνουν 20 συνολικά, από 10 που ήταν, θα γίνουν οι κάτοικοι αυτής της οικονομίας πλουσιότεροι; Τι θα αγοράσουν περισσότερο, αφού τα ψωμιά είναι μόλις 10 συνολικά και η οικονομία δεν μπορεί να παράγει τίποτα άλλο; Απλά επομένως τα ψωμιά θα έχουν πλέον τιμή 2 ευρώ το καθένα από εκεί που όταν κυκλοφορούσαν 10 ευρώ στην οικονομία είχαν 1. Επομένως διπλασιάζοντας την κυκλοφορία χρήματος* διπλασιάζονται και οι τιμές.
Το εν λόγω που τόσο απλά διαπίστωσε όλη η δυτική Ευρώπη ήδη από το 1700 μ.Χ. περίπου, στην Ελλάδα δεν έχει ακόμα γίνει κατανοητό. Φυσικά είμαστε από τις λίγες ευρωπαϊκές Οικονομίες που τα προηγούμενα χρόνια χωρίς κανένα σεβασμό στα λεφτά των αποταμιευτών είχε συνηθίσει τους πολίτες της στις υποτιμήσεις, αυτό όμως δεν μπορεί να είναι δικαιολογία να μην μπορούμε να κατανοήσουμε το παραπάνω. Ότι δηλαδή η αύξηση της κυκλοφορίας χρήματος δεν σε κάνει πλουσιότερο. Επομένως η κοπή χρήματος πρέπει κάποια στιγμή να κοπεί ως πολιτικό επιχείρημα τουλάχιστον σε αυτό τον τόπο. Υποτιμά την ίδια την ανθρώπινη λογική και ύπαρξη. Όσο αστείο και αν φαίνεται το παραπάνω παράδειγμα οι πολίτες της χώρας μας αδυνατούν να το κατανοήσουν.
Η ΡΑΧΗΛ ΚΑΙ Ο ELA
Μέσα στην παραπάνω αδυναμία κατανόησης του κόσμου από τον απλό καθημερινό νεοέλληνα, πετάγεται και κάποια κυρία, που ήταν βουλευτής παρακαλώ και μάλιστα εκ των υστέρων έμαθα ότι επανεκλέχθηκε (!!!) και είπε ότι η χώρα δεν χρειάζεται να ανησυχεί αν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα ευχότανε ο ΣΥΡΙΖΑ γιατί η Ελλάδα “θα κόψει χρήματα μέσω του ELA” και θα πληρώσει τις ανάγκες της…
Εκτός από το ότι ο Emergency Liquidity Assistance(ELA) δεν κόβει χρήμα – αυτό να το αφήσω γιατί είναι πταίσμα μπροστά στην διαστροφή και παρανόηση αυτής της γυναικός – o ELA δημιουργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) με την συμμετοχή των Κεντρικών Τραπεζών όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό να δανείζει τις Τράπεζες οι οποίες αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας από την διαρροή καταθέσεων, έναντι περιουσιακών τους στοιχείων που πλέον η αγορά δεν τους αναγνωρίζει (όπως για παράδειγμα είναι και τα ελληνικά Ομόλογα).Δηλαδή ο Μηχανισμός δανείζει μόνο Τράπεζες, όχι κυβερνήσεις.
Τώρα τι γίνεται σε περίπτωση που μια κυβέρνηση πιέσει τις Τράπεζες της να την δανείσουν και αυτή τις βάλει με την σειρά της να δανειστούν από τον ELA;
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και για τους λόγους που περιέγραψα στο πρώτο μέρος του κειμένου μου (δεν ξεκίνησα τυχαία άλλωστε με το παράδειγμα) η ΕΚΤ δημιουργώντας τον ELA έλαβε υπόψη της έναν κανόνα. Ο κανόνας αυτός απαγορεύει την χρήση του ELA από Τράπεζες χώρας με σκοπό να χρηματοδοτεί εμμέσως την κυβέρνηση της εκάστοτε χώρας. Δηλαδή αν οι Ελληνικές Τράπεζες δανείσουν την Ελληνική Κυβέρνηση τότε πια είναι μόνες τους. Ο ELA μέσω λογιστικών και χρηματοοικονομικών δεδομένων που έχει υπόψη του, θα στερεί την χρηματοδότηση προς αυτές καθώς αυτό εμμέσως θα σήμαινε ότι ο ELA χρησιμοποιείται για να χρηματοδοτεί κρατικό προϋπολογισμό.
Γράφει συγκεκριμένα στην απόφαση της ΕΚΤ [2]:
“Εντούτοις, βάσει του άρθρου 14.4 του Καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Καταστατικό του ΕΣΚΤ) ανατίθεται στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ η αρμοδιότητα περιστολής των πράξεων παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα, εφόσον το Διοικητικό Συμβούλιο αποφανθεί ότι οι εν λόγω πράξεις παρακωλύουν τους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος.“
Γράφει δηλαδή σαφώς ότι η ΕΚΤ αν ελέγχει την κάθε Κεντρική Τράπεζα Κράτους στις πιστώσεις που δίνει στις Τράπεζες της χώρας και ανάλογα μπορεί να πράξει στην περιστολή των πράξεων του εν λόγω εργαλείου αν παραβιάζεται η ανωτέρω αρχή.
Μέσα σε μόλις δύο μέρες μετά την απόφαση της Εθνικής Κεντρικής Τράπεζας να δανείσει τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, η ΕθνΚΤ οφείλει να παραθέσει στην ΕΚΤ ανάμεσα σε άλλα και τα εξής:
“5. τις εξασφαλίσεις/εγγυήσεις έναντι των οποίων χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα, συμπεριλαμβανομένων της αποτίμησης των παρεχόμενων εξασφαλίσεων και τυχόν περικοπών αποτίμησης που εφαρμόζονται σε αυτές, και, όπου κρίνεται σκόπιμο, λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις παρεχόμενες εγγυήσεις και τους όρους τυχόν συμβατικών διασφαλίσεων·”
“7. τους ειδικούς λόγους για τους οποίους χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα (π.χ. κάλυψη διαφορών αποτίμησης, εκροές καταθέσεων κ.λπ.)·”
Οι παράγραφοι 8. και 9. του εν λόγω κειμένου με τις εξηγήσεις που πρέπει να δώσει η Εθνική Κεντρική Τράπεζα για τους λόγους που χρηματοδοτεί την κάθε Τράπεζα είναι χρηματοοικονομικά επίσης δικλείδες διασφάλισης των ανωτέρω αλλά δεν τις προβάλλω για να μην περιπλέξω κάποιον που δεν θα μπορεί να κατανοήσει το τι λένε. Οι απλές (δηλαδή οι 5. και 7. ) αρκούν άλλωστε για του λόγου το αληθές.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Μέσα σε μια πρόταση αυτή η “κυρία” σκότωσε κάθε έννοια πραγματισμού και λογικής σκέψης. Φυσικά το ζήτημα για εμένα δεν τίθεται στον κάθε άνθρωπο που για δικούς του λόγους ή από τρέλα δηλώνει κάτι στην τηλεόραση, άλλωστε το πάθος για το γυαλί είναι μεγάλο, αλλά τίθεται σε αυτούς που τα παίρνουν στα σοβαρά. Πολλώ δε μάλλον ζήτημα υπάρχει στο ότι η εν λόγω “κυρία” επανεκλέχθηκε στο αξίωμα της βουλευτού είτε από όσους την πήρανε στα σοβαρά, είτε από όσους παίρνουν την πολιτική πραγματικά “στο χαλαρό”.
Πολλές “πονηριές” έχουν επιτραπεί στο παρελθόν από την ΕΚΤ προκειμένου να βοηθήσει χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Πάντα όμως με την στήριξη των Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Η κουτοπονηριά όμως δεν συγχωρείται από κανέναν. Και είναι πραγματικά μεγάλο θράσος αυτής της “κυρίας” και να σκέφτεται τόσο κουτοπόνηρα και να λέει πράγματα που ίσως και η ίδια δεν έχει καταλάβει δημοσίως.
Σε κάθε περίπτωση, ευκολία λύσεων στα Οικονομικά προτύπου “κόβω χρήμα και είμαι εντάξει” πρέπει να τελειώνουν από τον δημόσιο διάλογο. Πρέπει όλοι μας να καταλάβουμε ότι όλες οι λύσεις πονάνε όταν πρόκειται σε ζητήματα χρέους και οικονομικής αδυναμίας. Μάλιστα αυτό που η εν λόγω “κυρία” παρανόησε καθίσταται τόσο αυταπόδεικτο που ο ELA αρχίζει σταδιακά να κλείνει τις στρόφιγγες προς τις ελληνικές Τράπεζες ήδη από τώρα με απόφαση των Κεντρικών Τραπεζών της Ευρωζώνης που πιέζουν την ΕΚΤ να τον κλείσει εντελώς. [1].
*για τους γνώστες των Οικονομικών: στα παραδείγματα βασικών εννοιών πάντα χρησιμοποιούμε κλειστές οικονομίες.
[2] https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/201402_elaprocedures.el.pdf?aff1e040170c6a576639e18181e228a5
Προμηθέας Πυρφόρος
