του Παναγιώτη Ευαγγελόπουλου*
Ο Gordon Tullock έφυγε από την ζωή πριν λίγες μέρες στις 3 Νοεμβρίου.
Σχεδόν ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Νομπελίστα οικονομολόγου James Buchanan που εργάστηκαν μαζί σχεδόν σε όλη τους την ζωή δημιουργώντας την Σχολή της Νέας Πολιτικής Οικονομίας ή την Σχολή της Δημόσιας Επιλογής.
Και οι δύο ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο.
Ο Μπιουκάναν μάλιστα έφθασε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο ως νεαρός ένθερμος σοσιαλιστής αλλά κάτω από την διδασκαλία του Frank Knight έλαβε το διδακτορικό του έχοντας μετατραπεί πλήρως σε ζηλωτή της ελεύθερης αγοράς.
Ο Τάλοκ μαζί με τον Μπιουκάναν, μετά την αποφοίτηση τους από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο, μετακινήθηκαν στην Βιρτζίνια και δίδαξαν μαζί κατά σειρά για πολλά χρόνια στο University of Virginia, μετά στο VPI, Virginia Polytechnic Institute μέχρι να μετακινηθούν τελικά στο George Mason University.
Αχώριστοι φίλοι, συνεργάτες και εμπνευστές των νέων θεωριών της οικονομικής επιστήμης και της εφαρμογής τους στην πολιτική, ονομάστηκαν οι Διόσκουροι Πολιτικοί Οικονομολόγοι της Βιρτζίνια!
Επανάφεραν στο προσκήνιο την άρρηκτη σχέση μεταξύ Οικονομίας και Πολιτικής πάνω στην αρχική ιδέα του Ρικάρντο (Πολιτική Οικονομία) και οδήγησαν σε μία ριζική ανακαίνιση στον τρόπο με τον οποίο η οικονομική επιστήμη αναλύει το πολιτικό φαινόμενο.
Μαζί συνέγραψαν το Ευαγγέλιο της Σχολής της Δημόσιας Επιλογής δηλαδή το βιβλίο «Ο Λογισμός της Συναίνεσης, Τα Λογικά Θεμέλια της Συνταγματικής Δημοκρατίας», μεταφρασμένο στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαζήση.
Ο Τάλοκ με την ξεχωριστή του ιδιοφυία εισήγαγε την Θεωρία της Προσοδοθηρίας, Rent Seeking Theory, και συνέλαβε την έννοια της Δημόσιας Επιλογής για να την κάνει μία ολοκληρωμένη θεωρία με πολλαπλές εφαρμογές.
Περίφημη είναι και η διατύπωση του Παράδοξου του Τάλοκ γιατί η Προσοδοθηρία, Rent Seeking, είναι σε μία δημοκρατία τόσο φθηνή.
Τον συνάντησα το 1992 για πρώτη φορά στο Center for Study of Public Choice στο George Mason University στη Βιρτζίνια.
Εκπληκτικός οικονομολόγος και βαθύς στοχαστής και λόγιος!
Λεπτός, γεμάτος ενέργεια και πάθος για την Ελευθερία και την Οικονομία.
Λάτρης της Ελλάδος και φίλος του Αδαμάντιου Πεπελάση.
Μου είπε ότι ο Άνταμ (Πεπελάσης), ο Τζιμ (Μπιουκάναν) και αυτός, κάναν στην Βιρτζίνια μια υπέροχη παρέα και φιλία στην οποία μάλιστα ο Άνταμ ως Έλληνας ήταν εκτός από καλός οικονομολόγος και δυνατός καρδιοκατακτητής!
Ο Γκόρντον Τάλοκ ήρθε στην Ελλάδα και ανακηρύχτηκε Επίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Η απώλεια του είναι μεγάλη για την οικονομική επιστήμη που τόσα συνεισέφερε αλλά και για την Φιλοσοφία της Ελευθερίας.
Θα τον θυμόμαστε πάντα και θα τον διαβάζουμε και θα τον διδάσκουμε αιωνίως.
Από την γενιά των εβδομηντάρηδων οικονομολόγων της Ελλάδος οι καθηγητές Μπήτρος και Καζάκος έχουν εφαρμόσει στις αναλύσεις τους και στο έργο τους τις αρχές της Δημόσιας Επιλογής.
Από την γενιά των πενηντάρηδων τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο καθηγητής Πελαγίδης.
Διάσημος έχει μείνει στην διεθνή βιβλιογραφία, Cato Journal, ο όρος που εισήγαγε ο καθηγητής Πελαγίδης για τους Προσοδοθήρες με την παρομοίωση τους με τους Βίκινγκς ως οι σύγχρονοι λαφυραγωγοί του Κοινού μας Πλούτου.
Από τον χώρο του Δικαίου αναμφισβήτητα ο καθηγητής Χατζής και από τον χώρο της Πολιτικής Επιστήμης μείζονα συνεισφορά έχει ο καθηγητής Κατσούλης που ήταν και ο εμπνευστής και πρωτεργάτης της μετάφρασης στα Ελληνικά πολλών έργων αυτής της τόσο σημαντικής Σχολής Σκέψης.
Στην μνήμη του μεγάλου Λόγιου και Οικονομολόγου Τάλοκ που ήταν πολύ περήφανος που το έργο του μεταφράστηκε στα Ελληνικά.
Μου έλεγε ότι εσείς οι Έλληνες είσαστε τυχεροί που ξέρετε να μιλάτε και να γράφετε την πιο σημαντική γλώσσα του ανθρώπινου πολιτισμού.
*O Παναγιώτης Ευαγγελόπουλος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
