Του Ευθύμη Μαραμή
“Το καλοκαίρι του 2012, ο κ. Roger Bootle κέρδισε το βραβείο “Lord Wolfson” για την καλύτερη συμβουλή προς μια χώρα η οποία, ως υποθετικό σενάριο, θα αποχωρούσε από την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση ( μπορεί κανείς να υποθέσει ότι η συμβουλή αυτή απευθυνόταν στην Ελλάδα ) . Πιο κρατικιστική , αντίφιλελεύθερη πρόταση δύσκολα θα μπορούσε προτείνει ο εν λόγω κύριος και ήταν πραγματικά αξιοθρήνητη η νοοτροπία των κριτών της επιτροπής. Η συμβουλή του ήταν διαμετρικά αντίθετη με εκείνη του Δρ Philipp Bagus , του οποίου η φιλελεύθερη , διάφανη και προσανατολισμένη στην ελεύθερη αγορά πρόταση, απορρίφθηκε υπέρ αυτής του κ. Bootle ο οποίος πρότεινε ένα μυστικό/σκοτεινό σχέδιο επιβολής μέτρων που θα εξυπηρετούν μόνο την κυβέρνηση και τους “δικούς της” ανθρώπους.
Η απαράδεκτη πρόταση του κ. Bootle μπορούσε να συνοψιστεί σε μερικές λέξεις: “Με πλήρη μυστικότητα και χωρίς προηγούμενη συζήτηση , να επαναπροσδιοριστεί το σύνολο των ελληνικών τραπεζικών λογαριασμών απο ευρώ σε δραχμές και να υποτιμηθεί η δραχμή. Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να περικοπούν οι δημόσιες δαπάνες! Μάλλον το αντίθετο , επειδή οι δημόσιες δαπάνες δεσπόζουν ως δυνάμεις προσφοράς στην Κεϋνσιανή αντίληψη της συνολικής ζήτησης, δεν πρέπει να μειωθούν. Επιπροσθέτως το απόρρητο και η μυστικότητα ήταν απαραίτητα συστατικά για να εφαρμοστεί το σχέδιο του κ. Bootle. Αν οι Έλληνες παίρναμε χαμπάρι τι επρόκειτο να συμβεί , θα λαμβάναμε μέτρα για να προστατεύσουμε τις περιουσίες μας, όπως για παράδειγμα μέσω μεταφοράς των τραπεζικών καταθέσεων μας σε ευρώ, σε τράπεζες του εξωτερικού όπου αυτά θα ήταν ασφαλή. Ο κ. Bootle και ανάλογοι κρατικιστές θεωρούν μια τέτοια εξέλιξη ως κρίση! Αλλά κρίση για ποιον; Μα για το κράτος, την κυβέρνηση φυσικά! Το συμφέρον του πολίτη είναι η προστασία του από την απώλεια των καταθέσεών του. Και το σχέδιο του κ. Bootle δεν είναι τίποτα περισσότερο παρά μια ληστεία των εισοδημάτων των Ελλήνων υπο την μορφή μάλιστα κρυφής συνωμοσίας, την οποία θεωρούν μάλιστα απαραίτητη οι πεφωτισμένοι κρατικιστές οικονομολόγοι.
Η νομισματική μεταρρύθμιση είναι απαραίτητη, μην τρέφουμε καμία αυταπάτη για αυτό. Θα πρέπει να αντικατασταθεί ένα κακό νόμισμα με ένα καλύτερο. Αλλά ο κ. Bootle και οι κεϋνσιανοί κρατικιστές συνάδελφοι του – ξένοι και Έλληνες – βλέπουν τον κόσμο ανάποδα . Στον κόσμο τους, της συνολικής ζήτησης , ένα ασθενέστερο νόμισμα είναι πάντα προτιμότερο από ένα ισχυρότερο , γιατί ένα αδύναμο νόμισμα καθιστά υποτίθεται ένα έθνος πιο ανταγωνιστικό στις διεθνείς αγορές, ένα επιχείρημα όμως το οποίο αποτελεί καθαρή απάτη. Ένα αδύναμο νόμισμα, όχι μόνο καθιστά τις αναγκαίες εισαγωγές πιο ακριβές, όχι μόνο μειώνει το βιοτικό επίπεδο, αλλά αποτελεί και ξεπούλημα των δομών και των πόρων του έθνους σε κάθε ξένο.
Όπως έχει επισημανθεί στο βιβλίο ” Αξία στην απαξίωση” και όπως ο James Miller επισημαίνει στο βιβλίο “Zero – Sum Game”, η υποτίμηση του νομίσματος είναι απλώς μια μεταφορά πλούτου από το σύνολο των πολιτών ενός έθνους σε πολιτικά ευνοημένες βιομηχανίες και επαγγελματικές ομάδες , συνήθως εξαγωγικές. Δεν είναι τίποτα διαφορετικό από το να δίνεις μια επιδότηση σε οποιοδήποτε εγχώριο παραγωγό. Η επιδότηση αυτή καταβάλλεται από όλους τους πολίτες της χώρας , όχι από τους ξένους που αγοράζουν τα επιδοτούμενα προϊόντα! Παίρνουν όφελος κοψοχρονιά και δημιουργούνται ανισότητες. Επιπρόσθετα , η υποτίμηση δεν κάνει ένα έθνος πιο ανταγωνιστικό . Δεν κάνει τίποτα για να τονώσει την εγχώρια αποταμίευση ή την επένδυση εξωτερικών κεφαλαίων, η οποία οδηγεί στην αύξηση της χρήσης των κεφαλαίων, τη μοναδική πηγή αύξησης της παραγωγικότητας των εργαζομένων και την μόνη πηγή αύξησης των πραγματικών μισθών. Η υποτίμηση υποκρύπτει την επαχθή καταστροφή πλούτου ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρατικής παρέμβασης και κρύβει το πραγματικό κόστος του χρεοκοπημένου “κοινωνικού κράτους”, το οποίο βασίζεται στην επιβολή υψηλών φόρων για τη χρηματοδότηση της κατανάλωσης εις βάρος της μελλοντικής ευημερίας. Αυτά που δαπανά το κράτος χάνονται από την αποταμίευση και δεν μπορούν να επενδυθούν, άσχετα από το πόσο φθηνό είναι το νόμισμα.
Ο κ. Bootle – και οι ανά τον κόσμο και την Ελλάδα κρατικιστές συνάδελφοι του – λέει ότι: “η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας είναι άσχετη με το στόχο της μείωσης του χρέους”. Κάνει τεράστιο λάθος. Η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να μειώσει το χρέος χωρίς να γίνει πιο ανταγωνιστική. Είναι ήδη αδύνατο για την Ελλάδα να πληρώσει όλα τα χρέη της, αλλά αυτό καταδεικνύει ακριβώς τη δεινή πραγματικότητα των αποτυχημένων πολιτικών της ΕΕ και των Ελληνικών κυβερνήσεων από το 1983. Κυρίως όμως δείχνουν την παταγώδη αποτυχία των μνημονιακών πολιτικών (χρέος στο χρέος), της εσωτερικής υποτίμησης και των παράλληλων φορο-επιδρομών. Δεν γίνεται τίποτα για να αλλάξει η πραγματικότητα που δημιούργησε αυτό το χρέος, καθώς αυτό αυξάνεται συνεχώς ενώ παράλληλα εξαντλούνται όλοι οι πόροι, υλικοί και ανθρώπινοι! Η αύξηση του χρέους πρέπει να σταματήσει! Πρέπει να σταματήσει άμεσα!
Ο κ. Bootle και οι ομόλογοι του, παρεξηγούν εντελώς την αιτία κρίσης χρέους της ευρωζώνης , όταν αποτυγχάνουν να δουν ότι τα δάνεια της ΕΚΤ σε ευρώ που κρατούν σε αιχμαλωσία τις εθνικές τράπεζες (τις τράπεζες των χωρών), με άχρηστα κρατικά ομόλογα ως εγγύηση, είναι ο τρόπος με τον οποίο η Ευρωπαϊκή νομισματική ένωση επιδοτεί και διατηρεί στη ζωή τις αποτυχημένες οικονομικές πολιτικές των κυβερνήσεων. Εφόσον η Ελληνική κυβέρνηση (και όχι μόνο) μπορεί να πάρει απεριόριστα δάνεια σε ευρώ, (είτε μέσω ΕΚΤ, είτε μέσω διακρατικών μνημονίων και ESM) δεν υπάρχει κανένας λόγος να μεταρρυθμίσει την οικονομία της χώρας και δεν θα υπάρχει τέλος στην κρίση χρέους στα μνημόνια και στην εξαθλίωση των πολιτών.
Δηλαδή ο κ. Bootle πρότεινε ένα χειρότερο νόμισμα, μια υποτιμημένη δραχμή, ως αντικαταστάτη ενός κάκιστου νομίσματος, του ευρώ. Το γεγονός ότι η ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων ήταν ένας από τους πυλώνες του ευρωπαϊκού εγχειρήματος προφανώς πρέπει να θυσιαστεί προς όφελος του κράτους και εις βάρος των κατοίκων της χώρας. Στην πραγματικότητα, ο κ. Bootle παραδέχεται ότι οι έλεγχοι διακίνησης κεφαλαίου είναι παράνομοι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ, αλλά τους συνιστά και θα είναι πανευτυχής που σ΄ημερα το όνειρο του έγινε πραγματικότητα. Όλοι οι τύραννοι και οι δικτάτορες λατρεύουν τις κρίσεις, μιας και είναι η μεγάλη τους ευκαιρία να καταπατήσουν κάθε ιδιοκτησιακό νόμο και δικαίωμα.
Αναλογιζόμενοι την τελευταία επταετία, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε τις παραμέτρους ώστε να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα. Οι έλεγχοι κεφαλαίων και η υποτίμηση (εσωτερική) έχουν ήδη πραγματωθεί με καθίζηση αξιών των περιουσιακών στοιχείων και των κεφαλαιακών αγαθών, μείωση εισοδημάτων κατά 40% και συνεχιζόμενη αρπαγή (εισοδημάτων) μέσω ανελέητης φορο-επιδρομής. Αυτές είναι οι πολιτικές των μνημονίων και είναι μάλλον αφελές μετά από επτά χρόνια να θεωρούμε πως “τα μνημόνια δεν εφαρμόζονται σωστά”.
Ένα χαρακτηριστικό σημείο που αξίζει προσοχής, αποτελεί η ύπαρξη, βάσει υπολογισμών, περί των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ τα οποία βρίσκονται είτε κρυμμένα σε στρώματα, είτε σε καταθέσεις του εξωτερικού. Λαμβάνοντας υπ’ όψη την ανωτέρω ανάλυση και αποδεχόμενοι πως οι “δημόσιες επενδύσεις” οι οποίες επιδοτήθηκαν με 70 δισεκατομμύρια ευρώ κοινοτικών κονδυλίων (1983-2010) απέτυχαν ολοκληρωτικά, φτάνουμε στο συμπέρασμα πως η διαχείριση των πόρων από το κράτος πρέπει να σταματήσει άμεσα. Οι Ελληνικές κυβερνήσεις, συνεχίζουν να χρηματοδοτούνται από την ΕΕ στα χρόνια των μνημονίων, επιβάλλοντας , σε συνεργασία πάντα με τους “εταίρους”, μερικά από τα πιο σκληρά και αδιανόητα μέτρα κατά της επιχειρηματικότητας, της εργασίας, της ιδιοκτησίας και της ατομικής ελευθερίας, κατά παράβαση όλων των καταστατικών της αυτοαποκαλούμενης “ευρωπαϊκής ένωσης”, ενός φαντάσματος του εαυτού της, όπως αρχικά παρουσιάστηκε στη συνθήκη της Ρώμης. Η συνεχιζόμενη χρηματοδότηση των Ελληνικών κυβερνήσεων, όχι απλά δεν έλυσε το πρόβλημα, αλλά το ενέτεινε και το εντείνει συνεχώς.
Σε μια ενδεχόμενη έξοδο από την ΟΝΕ, αν εξετάσουμε καθαρά νομισματικά το θέμα, θα πρέπει οι Ελληνικές κυβερνήσεις, αν θέλουν να “κόψουν” δραχμές, ρούβλια, γρόσια η μνα, να προσελκύσουν στη χώρα αυτά τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ που γλίτωσαν από τα μνημόνια και τα capital controls. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει αναγκαστικά να δεχτούν πληρωμές με ευρώ ώστε σταδιακά να χτίσουν συναλλαγματικά αποθέματα για να γίνει το νέο νόμισμα διεθνώς εμπορεύσιμο. Αυτό επίσης σημαίνει πως θα πρέπει να “δέσουν” το νέο νόμισμα με το ευρώ . Θα υπάρχει σίγουρα κάποια ένσταση: μα έτσι δεν υπάρχει λόγος να βγούμε από το ευρώ, αφού πάλι θα έχουμε αυτόν τον “δαίμονα” να “μπλοκάρει την ανάπτυξη”. Λάθος. Το ευρώ καθεαυτό δεν είναι το πρόβλημα μας, αλλά οι πολιτικές που το συνοδεύουν (πολιτικό νόμισμα γαρ) και η δυνατότητα των κυβερνήσεων να το δανείζονται ώστε να συνεχίζουν το καταστροφικό μνημονιακό έργο.
Σε ενδεχόμενη έξοδο, οι Ελληνικές κυβερνήσεις θα λογοδοτούν πλέον στην αγορά και όχι στους συνεργάτες τους στις Βρυξέλλες. Θα υπάρξει πιθανότατα, σχεδόν βέβαιο, μια μακρά περίοδος αποκλεισμού των κυβερνήσεων από κάθε διεθνή δανεισμό και αυτό ακριβώς είναι το ιδανικό σενάριο για την αναγέννηση της οικονομίας. Θα πρέπει παράλληλα να υπάρξει βεβαίως πολύ μεγάλη διαγραφή χρέους και συνεννόηση με τους δανειστές, κάτι το οποίο φαντάζει δύσκολο, αλλά ίσως όχι ακατόρθωτο, αν συνυπολογίσουμε την αποδοχή εκ μέρους των “εταίρων” πως η Ελλάδα δεν έχει θέση στην ΟΝΕ. Εξυπηρετεί την χώρα μας μια τέτοια αποδοχή, ώστε να προκύψει μια σοβαρή και ρεαλιστική διαγραφή χρέους με παράλληλη αποχώρηση.
Αν υπάρχει κάποιος που απορεί για το αν δύναται να επιβιώσει κράτος χωρίς δανεισμό, υπάρχει το παράδειγμα της Εσθονίας. Πρόκειται για κράτος με διαχρονικά ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, το οποίο δεν εκδίδει κρατικά ομόλογα, ούτε και δανείζεται. Το χρέος του βρίσκεται στο 6% του ΑΕΠ.
Με μια κυβέρνηση, η οποία δεν θα μπορεί να δανειστεί και η οποία θα κόπτεται για το καλό της χώρας και του έθνους μας, θα φτάσουμε πιθανότατα στην έξοδο από την τραγική κατάσταση στην οποία έχει επέλθει η Ελλάδα. Τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ που βρίσκονται εκτός τραπεζικού συστήματος, αποτελούν ένα σοβαρό ανάχωμα στο να μην “γίνουμε Βενεζουέλα”, διότι η κυβέρνηση θα θέλει να προσεγγίσει αυτά τα χρήματα, (αρχικά αυτά διότι θα θέλει να προσεγγίσει και διεθνή κεφάλαια) και για να το κάνει αυτό θα πρέπει να είναι μετρημένη και φειδωλή στην διαχείριση του δικού της νομίσματος, αλλά και στην δημιουργία ενός υγιούς και ανεξάρτητου τραπεζικού συστήματος.
Πολλοί ρωτάνε και ζητούν εγγυήσεις για μια πιθανή μετάβαση σε εθνικό νόμισμα. Οι εγγυήσεις στα οικονομικά δεν υπάρχουν όμως. Ανάλογα, βεβαίως, δεν υπήρχε καμία εγγύηση όταν εισήλθε η χώρα στη ζώνη του ευρώ, παρά μόνο προπαγάνδα και ευχολόγια. Αυτό που φαίνεται βέβαιο πλέον, είναι πως εντός της ΟΝΕ, με τις πολιτικές των μνημονίων και την συνεχιζόμενη διατήρηση στη ζωή μη κερδοφόρων κρατικών και μη δραστηριοτήτων, οι οποίες χρηματοδοτούνται ακριβώς μέσω του μηχανισμού της ΕΕ, το μέλλον φαντάζει καταστροφικό και αδιέξοδο. Ως εκ τούτου, είναι καλό να εξετάζουμε σταδιακά την επόμενη μέρα.
