του Γεωργίου Πισσαλίδη*
Κλείνουν φέτος στις 16 Αυγούστου, 34 χρόνια από τον θάνατο του Έλβις Πρίσλεϋ. Όσο ζούσε, ο Έλβις ονομάσθηκε «βασιλιάς του ροκ», «αγριόγατα της κάντρυ» και «πρώτος λευκός μπλουζίστας». Ποια όμως ήταν η πολιτική ιδεολογία του ανθρώπου που ταρακούνησε την διεθνή νεολαία και άλλαξε για πάντα την ροή της αμερικάνικης λαϊκής μουσικής;
Το ντεμπούτο του Έλβις που τον έκανε σούπερ σταρ
Μια πρώτη απάντηση θα δωθεί, αν αναλογισθούμε την στάση του στο σημαντικότερο διεθνές γεγονός που συνέβη στα πρώτα χρυσά χρόνια της καριέρας του. Και αυτό δεν ήταν άλλο από την Ουγγρική εξέγερση του 1956. Ήδη τον Δεκέμβριο του 1955, ο Έλβις είχε αφήσει την ανεξάρτητη «Σαν Ρέκορντς» , όπου είχε δημιουργήσει την «ροκαμπίλυ», όπως λεγόταν το λευκή κάντρυ «ροκ εντ ρολ» και υπέγραψε στην RCA, την πιο διάσημη δισκογραφική εταιρεία της Αμερικής. Το πρώτο του ομώνυμο άλμπουμ θα πουλούσε 1 εκατομμύρια αντίτυπα. Ήταν πλέον ο «βασιλιάς του ροκ»
Ο Έλβις και η Ουγγρική επανάσταση
Τον Οκτώβριο του 1956, ξεσπά η επανάσταση του Ουγγρικού λαού ενάντια στην σοβιετική κατοχή της χώρας και το φιλοκατοχικό κομμουνιστικό καθεστώς. Η εξέγερση ξεκινά από τους φοιτητές της Βουδαπέστης και η φλόγα απλώνεται σε όλη την Ουγγαρία. Για να υπερασπισθούν την ελευθερία της πατρίδας τους, οι Ούγγροι οργανώνουν ένοπλες ομάδες που περιφρουρούν την πρωτεύουσα και τις μεγάλες πόλεις. Μέλη του κομμουνιστικού κόμματος και της μυστικής αστυνομίας συλλαμβάνονται και εκτελούνται. Όμως τον Νοέμβριο, τα σοβιετικά τανκ εισβάλλουν στην χώρα και πνίγουν την επανάσταση στο αίμα.
Ο Έλβις στήριξε έμπρακτα την Ουγγρική Επανάσταση του 1956
Στις 6 Ιανουαρίου του 1957, ο «βασιλιάς» θα παρουσιαζόταν, για τελευταία φορά στο «Έντ Σάλιβαν Σόου», το πιο διάσημο μουσικό σόου της αμερικάνικης τηλεόρασης. Όμως δεν θα τραγουδούσε τις ροκ επιτυχίες του, αλλά ένα χριστιανικό ύμνο που, όπως θα δήλωνε και ο ίδιος ο Έντ Σάλιβαν στην εκπομπή, οι στίχοι του εξέφραζαν την άποψη του Έλβις για τα γεγονότα της Ουγγαρίας. Επρόκειτο για το Peace in the Valley (Ειρήνη στην πεδιάδα):
«Θα υπάρξει ειρήνη στην πεδιάδα για μένα,
κάποια μέρα δεν θα υπάρχει στενοχώρια,
δεν θα υπάρξει θλίψη.
Η αρκούδα θα είναι ευγενική
και ο λύκος θα τιθασευτεί
και το λιοντάρι θα ξαπλωθεί
στο χώμα από το πρόβατο»
Παρόλο που ο Έλβις δεν έκανε πολιτικές δηλώσεις, η Ουγγρική εξέγερση ήταν κάτι που τον «έκαιγε». Για αυτό και ζήτησε από τους αμερικανούς τηλεθεατές να μαζέψουν λεφτά για να στηρίξουν τον Ουγγρικό λαό. Αποτέλεσμα, μέσα σε λίγες ώρες είχαν μαζευτεί 26 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα. Εξαιτίας αυτής της υποστήριξης και με αφορμή τα 55 χρόνια από την Ουγγρική εξέγερση, το όνομα του Έλβις δόθηκε σε μια πλατεία της Βουδαπέστης και ονομάστηκε μεταθανάτια επίτιμος πολίτης της χώρας.
Η θητεία στον Αμερικάνικο στρατό και τα χριστιανικά άλμπουμς
Το 1958, ο Έλβις καλείται στον στρατό, όπου και υπηρετεί, παρόλο που θα μπορούσε να τον αποφύγει. Όμως αρνείται οποιαδήποτε ειδική μεταχείριση. Θέλει να υπηρετήσει όπως ο οποιοσδήποτε αμερικανός πολίτης. Όχι μόνο αυτό, αλλά ζητά να σταλεί στο Βερολίνο, την καρδιά του Ψυχρού Πολέμου. Εκεί θα εκπαιδευτεί στις μεθόδους κομμουνιστικής πλύσης εγκεφάλου.
Ο Έλβις υπηρέτησε στην πιο κρίσιμη μονάδα στην Δυτική Γερμανία
Ο στρατηγός Κόλιν Πάουελ που τον συνάντησε στην διάρκεια ασκήσεων στα σύνορα με την Τσεχοσλοβακία, θυμάται: «Ήταν ένας ακόμα στρατιώτης, δεν ήταν ο Έλβις Πρίσλεϋ. Όχι αυτό δεν είναι σωστό. Ήταν ακόμα ο Έλβις Πρίσλεϋ, αλλά την ίδια περίοδο του είχαν αναθέσει δουλειές σύμφωνα με τις ανάγκες της θητείας και σε αντίθεση με άλλους που είχαν πάει στον στρατό, μετά από μια ζωή διασημότητας και ουσιαστικά χρησιμοποιούσαν τα ταλέντα τους για να ψυχαγωγούν τα στρατεύματα, (ο Έλβις) ήταν απλώς ένας στρατιώτης και δεν ζητούσε ειδικές χάρες. Ήταν ένας καλός στρατιώτης και πιστεύω ότι οι συνάδελφοι του τον θαύμαζαν για την αφιέρωση του, παρόλο που ήταν τόσο διάσημος όσο κανείς. Όταν πήγε στο πεδίο της μάχης ανήκε στην Τρίτη Θωρακισμένη Μεραρχία, που ήταν μέρος της 5ης Στρατιάς των Ηνωμένων Πολιτειών. Η μονάδα μου και η μονάδα του Έλβις ήταν μέρος αυτής της μεραρχίας και κάναμε την σκληρότερη δουλειά και ήταν περίοδος υψηλής έντασης μέσα στον ψυχρό πόλεμο».
Ο Έλβις υπηρέτησε στα τεθωρακσιμένα χωρίς να ζητήσει χάρες
Το 1968, μετά από χρόνια ενασχόλησης με αδιάφορες ταινίες, επιστρέφει στις συναυλίες. Τώρα όμως έχει προτίμηση στα «κάντρυ ποπ» τραγούδια, όπως Guitar Man, Suspicious Minds και Burning Love. Το πιο πατριωτικό «κάντρυ» τραγούδι που ερμήνευσε ήταν το American Trilogy του Μάικλ Νιούμπερυ, που αποτελείτο από το «Ντίξυ» και το «Μπατλ Σονγκ φορ Δε Ρεπάμπλικ», τους εθνικούς ύμνους του Νότου και του Βορρά αντίστοιχα στην διάρκεια του Αμερικάνικου Εμφυλίου:
«Μακάρι να ήμουν στην χώρα του βαμβακιού
Όπου οι παραδόσεις,
που δεν ξεχνιούνται.
Εκεί πέρα στην μακρινό Νότο.
Στον Νότο θα υπερασπιστώ το μετερίζι μου
για να πολεμήσω και να πεθάνω στον Νότο.
Γιατί στον Νότο ήταν που γεννήθηκα»
Εκείνο που αγνοούν οι Έλληνες θαυμαστές είναι ότι ο Έλβις κέρδισε τα μοναδικά του Γκράμυ με τα άλμπουμ χριστιανικής μουσικής, «How Great Art Thou» και “He Touched Me“. Ο πιο διάσημος ύμνος που ερμήνευσε ήταν το «Amazing Grace» (1779) του άγγλου ιερέα Τζων Νιούτον:
« Ω Θεία Χάρις! Τι γλυκός που είναι ο ήχος
Που έσωσε ένα τσακισμένο σαν και εμένα.
Ήμουνα χαμένος και τώρα έχω βρεθεί
Ήμουνα τυφλός και τώρα βλέπω».
Ο ‘Ελβις κέρδισε τα μοναδικά Γκράμμυ για 2 θρησκευτικά άλμπουμς
Ενώ κέρδισε Γκράμυ καλύτερης θρησκευτικής ερμηνείας με το «How Great Thou Art»:
«Ω Κύριε και Θεέ μου!
Όταν με μεγάλη απορία
Αναλογίζομαι όλα Τα έργα Σου
που έχεις κάνεις με τα χέρια Σου
Βλέπω τα αστέρια
Ακούω τον δυνατό κεραυνό
Την δύναμη Σου
Που βλέπει κανείς σε όλο το Σύμπαν
Τότε τραγουδά η ψυχή μου Σε Σένα,
Θεέ μου και Σωτήρα μου
Πόσο μεγάλος είσαι,
Πόσο μεγάλος είσαι»
Διαφημιστικό CD με πατριωτικά τραγούδια του Έλβις
Όταν ο Έλβις συνάντησε τον Νίξον
Το 1970, το χίπικο κίνημα και οι διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ είχαν φτάσει στο απόγειο τους. Λίγο πριν τα Χριστούγεννα, ο Έλβις γράφει στον Πρόεδρο Νίξον ένα γράμμα, όπου εκφράζει την ανησυχία του για την πορεία της Αμερικής:
«Αγαπητέ Κύριε Πρόεδρε
Αφήστε με να σας συστηθώ. Είμαι ο Έλβις Πρίσλεϋ και σας θαυμάζω και έχω μεγάλο σεβασμό για την διακυβέρνηση σας. Μίλησα με τον αντιπρόεδρο Άγνιου στο Παλμ Σπρινγκς πριν τρεις εβδομάδες και εξέφρασα την ανησυχία μου για την πατρίδα μου. Η κουλτούρα των ναρκωτικών, οι χίπις, οι «Σπουδαστές για μια Δημοκρατική Κοινωνία (λευκή φοιτητική ένωση που στήριζε τα δικαιώματα των μαύρων), οι «Μαύροι Πάνθηρες» κλπ δεν με θεωρούν εχθρό τους η όπως λένε «κατεστημένο». Εγώ την λέω Αμερική και την λατρεύω.
Κύριε
Μπορώ και θέλω να προσφέρω υπηρεσίες, ώστε να υπηρετήσω την πατρίδα μου. Δεν έχω άλλη έγνοια και κίνητρο, από το να βοηθήσω την πατρίδα μου
Με σεβασμό,
Έλβις Πρίσλεϋ»
Ο ‘Ελβις, λοιπόν θα ζητούσε να γίνει μυστικός πράκτορας του FBI για την καταπολέμηση των ναρκωτικών και θα ζητούσε μια συνάντηση με τον Νίξον. Αυτό θα γινόταν ανήμερα τα Χριστούγεννα. Στην διάρκεια της συνάντησης τους θα κέρδιζε το σήμα του πράκτορα του FBI και θα δήλωνε «Θεωρώ τους Μπητλς σημαντική δύναμη αντιαμερικανισμού». Αυτή του η άποψη οφειλόταν στην επίσκεψη των «Τεσσάρων Υπέροχων» στην Βίλλα «Γκρέησλαντ» το 1965. Εκεί ο Λέννον θα δήλωνε την απέχθεια του στον Τζόνσον και τον πόλεμο του Βιετνάμ. 
Για τον Έλβις, ο Λέννον ήταν ο σημαντικότερος αντιαμερικανός
Κάτι που θα έκανε τον Έλβις, αλλά και αργότερα τον φίλο του Τομ Τζόουνς, να τον απεχθάνονται για τις αντιαμερικανικές δηλώσεις του.
Έλβις και Τομ Τζόουνς: δεξιοί και αντικομμουνιστές
Σύμφωνα με την «Νταίλυ Μέηλ» (7/1/2011) , ο Έλβις έπεισε τον αντικομουνιστή Χούβερ να τον διώξει από την χώρα. Όταν αυτό έγινε το 1972, ο Έλβις δήλωσε: «Έπρεπε να τον είχαν πετάξει από την χώρα, εδώ και πολύ καιρό!».
Ο Έλβις έπεισε τον Χούβερ να απελάσει τον Λέννον
Κατά τραγική ειρωνεία, ο Έλβις πέθανε εξαιτίας των ναρκωτικών, στα οποία τον έμπλεξε ο Έλληνας γιατρός του. Όμως η αληθινή πνευματική διαθήκη ήταν ο τελευταίος του μικρός δίσκος, όπου στην δεύτερη πλευρά υπήρχε το «Αμέρικα Δε Μπιούτιφουλ» (Αμερική η Όμορφη), των Σάμουελ Γουάρντ και Κάθριν Λη Μπέητς. Ένα τραγούδι που πολλοί τον θεωρούν τον δεύτερο εθνικό ύμνο των Η.Π.Α:
Ω! Όμορφη για αυτούς που απέδειξαν ότι είναι ήρωες
Σε μάχες για την ελευθερία.
Για αυτούς που περισσότερο από τον εαυτό τους
αγάπησαν την πατρίδα τους
Και τον οίκτο περισσότερο από την ζωή»
*O Γιώργος Πισσαλίδης έχει γεννηθεί στην Θεσσαλονίκη και ζει στην Αθήνα. Είναι καλλιτεχνικός συντάκτης και κριτικός κινηματογράφου. Έχει σπουδάσει Αγγλική Φιλολογία – Φιλοσοφία και έχει παρακολουθήσει μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης στο DereeCollege Αγίας Παρασκευής. Έχει σπουδάσει Δημοσιογραφία στο “Δημοσιογραφικό Εργαστήρι” και σκηνοθεσία κινηματογράφου στην Σχολή Χατζίκου. Έχει εργαστεί επί σειρά ετών ως συνεργάτης των κυριότερων ελληνικών μουσικών περιοδικών (Ποπ & Ροκ, Jazz & Τζαζ, Οζ, Δίφωνο), αλλά και «έθνικ» περιοδικών του εξωτερικού (FolkRoots, GlobalRhythm) Έχει γράψει το κεφάλαιο για την ελληνική μουσική στον διεθνούς κύρους «έθνικ» οδηγό «TheRoughGuideonWorldMusic: Europe, Asia & Pacific», που κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Penguin. Έχει επιμεληθεί τις σημαντικές συλλογές ελληνικής μουσικής ΤheRoughGuidetotheMusic (WorldMusicNetwork, 2001) και Grecia: DeOrienteYDeOccidente (Resistencia, 1999) σε Αγγλία και Ισπανία αντίστοιχα. Έχει υπάρξει συνεργάτης της “Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας” την περίοδο 1998- 2003. Εδώ και 11 χρόνια αρθρογραφεί για την εθνική κουλτούρα, τον Δεξιό και χριστιανικό κινηματογράφο. Με αυτό το αντικείμενο είναι τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας “Ελεύθερος Κόσμος”, ενώ άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε πολλά ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα όπως Ελληνικές Γραμμές, Τόλμη (το περιοδικό της Αρχιεπισκοπής Αθηνών), Ελληνική Αγωγή, Τότε, Λαβύρινθος, Patria, κλπ.. Έχει πραγματοποιήσει ομιλίες για διάφορα θέματα (βιβλιοπωλείο Λόγχη, Δεσμοί Ελλήνων, Φεστιβάλ Patria, Σύλλογος Θερμοπύλες κλπ), και έχει φιλοξενηθεί στον τηλεοπτικό σταθμό Τηλεάστυ. Από το 2012 παρουσιάζει την καθημερινή εκπομπή “Η τέχνη στα ορθά” στο διαδικτυακό ραδιόφωνο “Ράδιο Axis”. Τέλος από τις αρχές του 2013 είναι υπεύθυνος της ιστοσελίδας “Διανεμισμός” όπου προβάλει την ομώνυμη παραδοσιοκρατική άποψη για την οικονομία και την κρίση.
