Μετά την Γαλλική Επανάσταση και κατά την πρώτη Εθνοσυνέλευση τέθηκε το θέμα του δικαιώματος άσκησης βέτο από τον βασιλιά στις αποφάσεις της Βουλής, καθώς η μοναρχία θα εξακολουθούσε να υφίσταται. Οι εκπρόσωποι των αριστοκρατών και του κλήρου κάθησαν δεξιά του βασιλιά, που ήταν η τιμητική θέση, και υποστήριξαν την δυνατότητα άσκησης βέτο σε κάθε απόφαση, κάτι που θα περιόριζε τη νομοθετική εξουσία της Βουλής. Στα αριστερά κάθησαν οι εκπρόσωποι του λαού, οι οποίοι διαφώνησαν με το βασιλικό βέτο.
Κάπως έτσι λοιπόν καθιερώθηκε ότι ο «δεξιός» είναι ο συντηρητικός, που δεν θέλει τις αλλαγές, εξυπηρετεί τα μεγάλα συμφέροντα και είναι κατά του λαού, ενώ ο αριστερός έγινε ο εκπρόσωπος του λαού, ο ριζοσπάστης, ο μεταρρυθμιστής.
Σε έναν κόσμο όμως που αλλάζει οι πολιτικές θέσεις δεν μπορούν να συνεχίσουν να ορίζονται με τους όρους του 1789. Αλλωστε έχουν περάσει αιώνες και η ιστορία έδειξε ότι ο αριστερός ήταν κατ’όνομα εκπρόσωπος του λαού, ενώ κατ’ουσία δούλεψε για τα συμφέροντα των λίγων και την εγκαθίδρυση σκληρών καθεστώτων, τα οποία ουδεμία σχέση είχαν με τις αρχές της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, για τις οποίες μιλούσε.
Σήμερα είναι αφελές να θεωρούμε ότι ο δεξιός είναι συντηρητικός, επειδή δεν πάσχει από την εξαλλοσύνη, την ελευθεριότητα και την υπερβολή της αριστεράς, η οποία, αν ακολουθήσουμε την παραδοσιακή ερμηνεία των πολιτικών θέσεων, ορίζεται ως «προοδευτική». Το δε κέντρο ψάχνει να βρει τί και ποιόν ακριβώς εκπροσωπεί, ενώ τελικά προοδευτικότερος και ρεαλιστικότερος όλων εμφανίζεται ο δεξιός χώρος, ο οποίος φαίνεται να κατανοεί πως δεν χρειάζεται να γκρεμίσεις τα πάντα, για να χτίσεις κάτι καινούριο.
Ωστόσο η πολιτική αντιπαράθεση, έτσι όπως διαμορφώνεται αυτή την στιγμή στην Ευρώπη, ξεπερνά το δίπολο δεξιά/αριστερά και επεκτείνεται σε άλλους πολιτικούς σχηματισμούς, όπως τα κόμματα ταυτότητας που μιλάνε για Εθνος – Κράτος και στα υπερεθνικά κόμματα υπέρ της ομοσπονδιακής Ενωμένης Ευρώπης και της παγκοσμιοποίησης.
Αυτή η πολιτική αντιπαράθεση στην Ευρώπη έχει ήδη γίνει αισθητή και αντικατοπτρίζεται στην ψήφο των λαών στις πρόσφατες εκλογές σε διάφορες χώρες. Στην χώρα μας, η οποία λειτουργεί με χρονοκαθυστέρηση και σε αυτά τα θέματα, μιλάμε ακόμη για δεξιά, αριστερά και κέντρο. Όμως δεν νομίζω για πολύ.
(Αρθρο στην εφημερίδα Δημοκρατία 29-11-2017)
